Türkiye’de vergi sisteminde köklü değişiklikler öngören 36 maddelik kanun teklifi, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilerek yasalaşma yolunda önemli bir adım attı. Düzenlemeler; vergi oranlarında güncellemeler, Katma Değer Vergisi (KDV) istisnalarının daraltılması, gayrimenkul ve tapu işlemlerinde yeni uygulamalar, kayıt dışı ekonomiyle mücadele ve kamu gelirlerinin artırılması gibi kapsamlı alanları içeriyor.
Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplanırken, komisyon gündeminde geçen Cuma TBMM’ye sunulan “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” yer aldı.
Kira Gelirlerinde Yeni Dönem
Kanun teklifi ile özellikle mesken kira gelirlerine yönelik düzenlemeler öne çıkıyor. Daha önce belirli istisnalar kapsamında vergiden muaf olan kira gelirleri, artık genel olarak vergilendirilecek. Ancak, kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alan kişiler için istisna uygulaması korunacak. Bu değişiklikle kira gelirlerinde vergi yükü eşitlenecek ve kayıt dışı kira gelirlerinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Kredili ve Kredisiz Konutlarda Vergi Eşitliği
Düzenleme, krediyle alınan konutlarda kiraya verilen gayrimenkuller için ödenen faizlerin gider olarak indirilmesine ilişkin vergi avantajındaki farklılıkları azaltmayı amaçlıyor. Böylece, kredili ve kredisiz alımlar arasında vergi yükü dengelenecek ve daha adil bir uygulama hayata geçirilecek.
Gelir Vergisinde Yeni Dönem
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, dördüncü geçici vergi dönemi yeniden sisteme dahil edilecek. Bu sayede geçici vergi mükelleflerinin kazançları 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerde tespit edilecek ve yılın son çeyreğine ait beyannameleri alınacak. Ayrıca, portföyünün en az yüzde 51’i Borsa İstanbul hisse senetlerinden oluşan fonlarda bir yıllık elde tutma istisnasının kapsamı daraltılacak. Sadece TEFAS’ta işlem gören fonlar ile belirli serbest fonlarda bu istisna geçerli olacak.
Tapu ve Noter İşlemlerinde Yeni Uygulamalar
Gayrimenkul alım-satımlarında tapuda beyan edilen bedelin denetimi sıkılaştırılıyor. Tapu harcı, beyan edilen bedel emlak vergisi değerinden az olamayacak ve gerçeği yansıtmayan beyanlarda vergi zıyaı cezası yüzde 50’ye çıkarılacak. Noterlerde yapılan sıfır araçların ilk tescili ve ikinci el araç satış/devri işlemlerinde, satış bedeli üzerinden asgari maktu harçtan az olmamak üzere nispi noter harcı alınacak. Böylece araç alım-satımlarında daha şeffaf bir sistem hayata geçirilecek.
Sağlık, Veteriner ve Ruhsat Harçlarında Düzenleme
Ayakta teşhis-tedavi yapan özel sağlık kuruluşları, ağız-diş klinikleri, veteriner muayenehaneleri ve hayvan hastaneleri gibi kurumlar için yıllık harç getirilecek. Ayrıca, kıymetli maden faaliyet izin belgeleri, ikinci el motorlu taşıt ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri ile ticari havacılık ruhsatları gibi belgelerde de yıllık harç uygulamasına geçilecek.
Vakıf Üniversitelerinde Ücret Belirleme Sistemi
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda yapılan değişiklikle, vakıf üniversitelerinde öğrenci ücretlerinin belirlenmesi mütevelli heyetinin yetkisi korunacak. Ancak ücretlerin güncellenmesinde, yıllık üretici ve tüketici fiyat endeksi artışlarının ortalaması dikkate alınacak ve YÖK esasları çerçevesinde yeni bir sistem uygulanacak.
Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminde Yenilikler
Kanun teklifiyle Hazine’nin net borç kullanım tutarı artırılacak. 2023 Kahramanmaraş deprem harcamaları ve 2025 gelir odaklı bütçe gelişmeleri dikkate alınarak, Hazine nakit rezervinin belli seviyede tutulması hedefleniyor. Ayrıca, borçlanma prim oranları artırılırken, Prime esas kazanç üst sınırı asgari ücretin 9 katına çıkarılacak. SGK’dan gelir veya aylık alanlardan, prim ve gecikme cezaları borçlarının tahsilatı yüzde 25’i geçmeyecek şekilde yapılabilecek.
Kamu Üniversite Hastanelerine Ek Bütçe
Götürü bedel sözleşmeleri kapsamında tahakkuk eden eksik ödemeler, üniversite hastanelerinin alacaklarından mahsup edilmek yerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesinden karşılanacak.
Uluslararası Organizasyonlar ve KDV İstisnası
2026 Avrupa Ligi Finali, 2027 Konferans Ligi Finali ve 2032 Avrupa Şampiyonası kapsamındaki UEFA organizasyonları ve yurt dışından gelen katılımcılara ilişkin teslim ve hizmetler KDV, gelir ve kurumlar vergisinden geçici olarak istisna edilecek.
Düzenlemeler, hem vergi adaletinin sağlanması hem de kamu gelirlerinin artırılması açısından kritik öneme sahip olarak değerlendiriliyor. Tapu ve araç işlemlerinden kira gelirlerine, sağlık ve veteriner harçlarından vakıf üniversitelerine kadar hayatın pek çok alanında yeni uygulamalar gündeme gelecek.
