Türkiye genelinde son dönemde art arda görülen gıda zehirlenmeleri, yetkilileri alarma geçirdi. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı, özellikle doğadan rastgele toplanan bitkiler, etiket ve menşei belirsiz ürünler ile toplu yemeklerdeki uygunsuz uygulamalara karşı vatandaşları bilgilendiriyor.
Uzmanlar, bazı bitkilerin sinir sistemine zarar verebilecek güçlü toksinler içerdiğini, kısa sürede görme kaybı, bilinç bulanıklığı ve solunum yetmezliğine yol açabileceğini belirtiyor. İnternet ve sosyal medyada satılan “ev yapımı” veya “organik” ürünlerin denetim dışı olabileceği de vurgulanıyor.
Son zehirlenme vakalarının büyük kısmı düğün, mevlit, taziye yemekleri ve yurtlardaki toplu yemeklerden kaynaklandı. Tek tencerede uzun süre bekleyen yemekler, uygun olmayan taşıma koşulları, çapraz bulaşma ve hijyen eksiklikleri risk faktörleri arasında yer alıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, 81 ilde gerçekleştirdiği denetimlerde, uygunsuzluk tespit edilen işletmelere idari para cezası ve Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusu uyguladı. 2025 yılında 1 milyon 103 bin 52 denetimde 25 bin 749 idari para cezası verilirken, toplam yaptırım tutarı 2 milyar 206 milyon TL’yi buldu. İstanbul’da 135 bin 717 işletmede 192 bin 148 resmi kontrol gerçekleştirildi ve 8.026 işletmeye ceza uygulandı.
Bakanlık, ayrıca gıda okuryazarlığını artırmak için sosyal medya kampanyaları, okul eğitimleri ve bilgilendirme faaliyetleri yürütüyor. Sağlık Bakanlığı ise “Erken Bildirim Programı” ile olası salgınları hızlı şekilde izliyor, şikâyet üzerine numune alımı ve analizler gerçekleştiriyor.
Vatandaşlara Öneriler:
-
Yemekler pişirildikten sonra kısa sürede tüketilmeli, uzun süre oda sıcaklığında bırakılmamalı.
-
Sıcak yemekler 65°C’nin altına düşmemeli ve 3 saatten fazla bekletilmemeli.
-
Çiğ ve pişmiş ürünler aynı ekipmanla temas etmemeli.
-
Et, pilav ve salatalar kapalı kaplarda taşınmalı.
-
Doğadan toplanan mantar, meyve ve otlar uzman onayı olmadan tüketilmemeli.
-
Bozulmuş veya şişmiş konserveler kesinlikle yenmemeli.
-
Şüpheli ürünler ALO 174 veya WhatsApp ihbar hattına bildirilmeli.
-
Toplu yemek sağlayan işletmeler her öğünden en az 72 saat numune saklamalı.