YILDIZ : ELAZIĞ’DA TİCARETİN ŞEKLİ VE POTANSİYELİ DEĞİŞTİ

Fırıncılar Odamıza kayıtlı 340 Üyemiz var. Bunlar bünyemizde bulunan fırıncılık, sektörü, simitçilik, yufkacılık ve unlu mamulleri ile birlikte Un değirmenleri bulunmakta.  İlimize bu sektörlerde hizmet ediyoruz. 6 yıldır Odada görev yapıyorum. Görev yaptığımız müddetçe esnaflarımızla hep barışık olduk, kapılarımız hep sonuna kadar kendilerine açık oldu. Fırıncılık sektörü tamamıyla hububata bağlı, tahıla bağlı., 2021 yılında kurak geçen bir dönem geçirdik. 2021’in sıkıntıları 2022’inin Mayıs ayına kadar neredeyse ulaştı. Ama bununla birlikte Devletimiz Toprak Mahsulleri Ofisi aracılığıyla un değirmenlerine destek verdi. Bu destekten de tüm fırıncı esnafımız faydalandı. Dolayısıyla bu destekler fırıncı esnafımıza bir can suyu hayat verdi. Çünkü unu biraz daha hesaplı almaya başladık. Fakat fırıncılık sektörü gerçek gelir usulünde olduğu için kamu giderleri bu defa esnafımızı zor durumda bıraktı. Şu anda da Bağ-Kur, SSK, Doğalgaz, Elektrik giderleri esnafımızı sıkıntıya soktu. Tabiki  buna da baktığımız zaman yaşanılan bir Ukranya-Rusya savaşı var. Bu ülkemizi olumsuz etkiledi. Tahıl bu ülkeden geldiği için Fırıncılık sektörü diğer sektörlere göre biraz daha olumsuz etkilendi. Ama Allaha çok şükür bu sıkıntıları da aştık. 2022 yılındaki hasatımız çok güzel verimli oldu. Bu verimlilik bize 2023’e kadar da yetebilir. Bununla da birlikte tahıl koridorunun açılması tahıldaki sıkıntımızı en aza indirdi. Şu andaki en büyük sıkıntımız Bağ-Kur, SSK, Doğalgaz, Elektrik, Odun ve bunlarla birlikte asgari ücretin yükselmesinden dolayı personel giderlerinin yükselmesi, Tabi burada personel giderini söylediğimizde personellerimiz gece gelip geç saatlere kadar  çalışıyor. Personelimiz çok daha fazla ücret hak ediyor. Çünkü bunların tamamı kalifiye eleman. KREDİLER YERİNDE KULLANIRSA FAYDALI OLACAKTIR Krediler hem faiz oranlarının ve limitin artması esnafımız için cazip bir hale geldi. Fakat krediden daha ziyade esnafımızın kar etmesi lazım. Biz krediye karşıyız. Esnafımızın borçlanmasına, geleceğini ipotek altına almasına karşıyız. Kredi denildiğinde bizim aklımıza bu gelir. Benim esnafıma 0 faizden kredi de verse önünde bir sürekli engel teşkil edecek önünde bir ödeme planı olacaktır. Esnafımızın geleceğinin ipotek altına alınmasını istemiyoruz. Ama bu kredileri, destekleri yabana da atmamak lazım. Bu desteklerin kredilerin çok dikkatli kullanılması gerekiyor. Biz esnaflarımızdan konuştuğumuzda bu desteklenmelerin ticarethanelerde kullanılmasını istiyoruz. Şayet alınan krediler işletmede kullanılırsa hem işletme rahat edecektir bizde bundan endişe duymayacağız. Dolayısıyla rakam 500 bin gibi büyük bir rakam. Küçük esnaflarımız için bu limit gerçekten olumlu kullanırlarsa iyi olur. Krediler amacının dışında kullanılmadığı taktirde bunun faydalı olacağını düşünüyoruz. ELAZIĞ’DA TİCARETİN ŞEKLİ POTANSİYELİ DEĞİŞTİ Krediden daha ziyade esnafımızın huzuru, güveni ve kar etmesini istiyoruz. Depremden dolayı baktığımızda Elazığ’da ticaretin şekli potansiyeli değişti. İşletmelerimizin iş hacminde değişmeler işlerde düşüşler oldu. Mesela Çatalçeşme, Bizmişen, Yemişlik gibi yeni mahallelerimiz oluştu. Dolayısıyla buralarda da ticaret alanları oluştu. Önceden şehir merkezinde yoğunluk olurken şehir açıldı. Bu mahallelerde de ticaret alanı oluştu. Yaklaşık 100 bin kişilik nüfusu yeni kentleşen yerlerde oldu. Dolayısıyla bu şehir merkezindeki esnaflarımızın yoğunluğunu azalttı ve işlem hacmini düşürdü. Bundan dolayı esnaflarımızın biraz daha dikkatli olması. Bu merkezlerin oturabilmesi için 3-5 yıl daha ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Çünkü merkezde boş dükkanlar boş konutlarımız var. Yeni yerleşim yerlerine giden esnaflarınız var. Bunun için merkezindeki esnafımızın ticaret hacminde biraz daha azalma var. ALTI AYDIR FIRINCI ESAFI ZARAR EDİYOR Biz 2022 yılının 6. Ayından önce fiyat artışına geçtik. Dolayısıyla 6. Aydan sonra asgari ücrette yükselme, doğalgaza işletmelere yüzde 40’lık ard arta gelen yüzde 80’lik artışla birlikte hem personel girdilerimiz hemde sosyal güvenlik giderlerimizde bir artış oldu. 2023 yılına girerken yine asgari ücretin artışı söz konusu. Bu artışlardaki sıkıntı bizlere kamu giderleri olarak sosyal güvenlik kurumu Bağ-Kur, SSK, Vergi, KDV olarak yansıyor. Yaklaşık 10 bin kişi bu sektörde geçimini sağlıyor. Dolayısıyla 6 ay önce asgari ücrete gelen zammı ve 2023 yılında gelecek zammı bizlerde personelimize yansıtmak zorundayız. Buda bizim sektörde ekmeğin maliyetine ek girdi olarak yansıyor. 6 Aydır fırıncı esnafı bu girdileri cebinde karşılıyor. Dolayısıyla hem iş hacminin düşmesi akaryakıttaki fiyat artışlarının artması sektörümüzü çok ciddi anlamda etkiliyor. ENERJİ PİYASASININ BU İŞE EL ATMASI LAZIM Şunu da söylemekte yarar görüyorum. Enerji Piyasasının bu işe bir el atması lazım. Çünkü işletmelerde yüzde 40-45 altı  iki defa yapılan artıştan dolayı bir ürünün fiyatı 100 lira iken 180 Liraya ulaştı. Artık bundan sonra 180 TL’lik bir ürüne yüzde 10 bir artış yapılsa bile rakam büyüdüğünden dolayı gerçek yansıması yüzde 30 artış olacaktır.  Dolayısıyla buda küçük ve orta ölçekli işletmelere büyük zarar verdi. İŞLEM HACMİ SEKTÖRÜMÜZÜ ÇOK OLUMSUZ ETKİLEDİ Özellikle Elazığ’da işlem hacminin düşmesinden dolayı sektörümüz daha çok etkilendi. Deprem ve Salgın sonrası özellikle tüm dünyayı da etkisi altına alan ekonomik kriz esnafımızı çok etkiledi. Dolayısıyla bu etkenler bir araya gelince sektörümüzde bir daralmayla birlikte iş kaybıyla birlikte hem de maddi kaybımız oldu. FİYAT ARTIŞINDAN ÖNCE PİYASA ARAŞTIRMASI YAPIYORUZ Sadece Elazığ olarak değil Ülke olarak ekmekte fiyat artışına gittiğimizde bir piyasa araştırması yapıyoruz. Türkiye Fırıncılar Federasyonunun bir çalışması oluyor. Öncelikle vatandaşımızın alım gücünü, sonra işletmelerimizin giderlerini göz önünde bulunduruyoruz. Çünkü biz ekmek üretiyoruz. Fakirin fukaranın katığını üretiyoruz. Evlerimizin olmazsa olması ekmeği üretiyoruz. Çünkü ekmek en çok dar gelirli aileler için önemli. Bunu da göz önünde bulundurarak fiyat artışına gidiyoruz. Bu fiyat artışlarını medyada takip ettiğimizde vatandaşlarımızın bu fiyat artışlarında fırıncı esnafını haklı buluyor. Bizde bundan dolayı gönül rahatlığıyla görevimizi yapıyoruz her zaman olduğu gibi fiyat artışlarında işletmelerimizin giderlerin de göz önünde bulundurarak bir oda başkanı olarak değil de bir hakem gibi karar vereceğiz. REZERVE ALANLARINDAKİ FIRINLARIMIZ ÇOK YAKINDA HİZMETE GİRECEK Çatalçeşme, Zafran, Yemişlik, Bizmişen gibi yeni rezerv alanlarımızda yaklaşık olarak 14 adet fırın yaptık. Fırınlarımızı daha sonradan eklediğimiz için şöyle bir sorun var önümüzde. İlimizde kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan işletmelerimiz var. Kentsel dönüşüm içerisinde AFAD kapsamında olan işletmelerimiz var. Birde direk AFAD kapsamında olan işletmeler var. Bunlardan bazıları kurulum aşamasında kimi bitmek üzere. Bu fırınların yüzde 80’ini teslim ettik. Yakında üretime başlayacaklar. Önümüzde kalan tek sorun AFAD kapsamında olan işletmelerimiz. AFAD kapsamında olan işletmelerimiz işyerinden hak sahibi. İşyerinde hak sahibi oldukları için fırıncılık sektörü de diğer işyerleriyle aynı statüde idi. Bizimde Bakanlık nezdinde yaptığımız bir çalışmayla biz buradaki fırıncıları hem vatandaşın hem de fırıncıların mağduriyetini gidermek için AFAD kapsamında olan işyerinden hak sahiplerini fırından hak sahibi yapacağız. Çok kısa bir süre içerisinde hizmet vereceklerini düşünüyoruz. FIRINCI ESNFI OLARAK ÇIK CİDDİ SIKINTILAR YAŞADIK Şunu da kabul etmek lazım. Birçok sıkıntı yaşadık. Depremden çıktık akabinde salgın hastalıkla mücadele ettik. 20 saatten fazla çalıştığımız günler oldu. Yemişlik, Çatalçeşme ve Bizmişen de inşaat aşamasında hastalıktan dolayı işgücümüz yüzde 50’ye düştü. Bunları göz ardı etmememiz gerekiyor. Depremden bu yana neredeyse 3 yıl geçtik. Tam anlamıyla çalışamadık. Kısıtlı personelle çalıştık. Vardiyalı sisteme döndük. Karantilar oldu. İşimizi yavaşlatan engeller oldu. DEVLETİMİZİN ŞEFKAT ELİ HALA ELAZIĞIN ÜZERİNDE Tabiiki yeni yerleşim yerlerinde sıkıntılarımız oldu. Vatandaşlarımızın da sıkıntısı var. Depremden bu yana Devletimizin şefkat eli hala daha Elazığımızın üzerinde devam ediyor. Yeni yerleşim yerlerinde sıkıntılar olmuyor mu oluyor. Devletimiz çok güçlü bir devlet. Fırınlarda bitirdiklerimiz temel attıklarımız var. Depremi ve Salgını kimse yabana atmasın. İkisi de çok büyük sıkıntılardı. Vatandaşa yapılan 24 bine yakın konut yapıldı. Bunun için Bakanımıza, Vekillerimize, Belediye Başkanımıza emeği geçenlere çok teşekkür ediyorum. Bazen de haksız eleştirellere de maruz kaldılar. Eleştirmek kolay ama işi yürütmek çok zordu. Bu eleştirilere hoş görüyle bakıyorum. Çünkü bu ilde kimsenin art niyetli bir çalışması olmadı. Ama hem deprem ve hastalık olunca sorunu yüksek olan bir olduğu için yetişmekte bazen geciktiğimiz konular oldu. Özellikle Yemişlik, Bizmişen Mahallelerindeki vatandaşlarımızdan da biraz daha sabır ve hoşgörü bekliyoruz. İnşallah yakın bir zamanda buradaki fırınlarda hizmet vermeye başlayacak.